درمان فردی که اپیوم مصرف می‌کند نیاز به رویکردهای روان‌درمانی و استراتژی‌های خاصی دارد تا به فرد کمک کند از وابستگی خود به مواد مخدر رهایی یابد. در اینجا رویکردهای درمانی مختلف با جزئیات بیشتر و تمرینات خاص هرکدام آورده شده است.
1. درمان شناختی-رفتاری (CBT)
تمرینات CBT برای ترک مواد مخدر:
شناسایی افکار خودکار: فرد باید در موقعیت‌های خاص، افکار خود را شناسایی کند. مثلاً، زمانی که احساس اضطراب یا فشار دارد، ممکن است فکر کند "اگر اپیوم مصرف کنم، آرام می‌شوم". فرد باید این افکار را ثبت کرده و بررسی کند که آیا این افکار منطقی هستند یا نه.
چالش با افکار منفی: پس از شناسایی افکار منفی، فرد باید به خود یادآوری کند که این افکار همیشه واقعیت ندارند. به جای اینکه درگیر این افکار شود، باید راهکارهای جدیدی برای مدیریت اضطراب یا فشار به کار گیرد.
استراتژی‌های مقابله‌ای: فرد باید تکنیک‌های مقابله‌ای جدید یاد بگیرد، مانند تکنیک‌های تنفسی، تمرینات آرام‌سازی، یا حتی فعالیت‌های جایگزین مثل ورزش یا هنر برای مقابله با تمایل به مصرف مواد.
2. درمان دیالکتیکال (DBT)
تمرینات DBT برای ترک مواد مخدر:
مهارت‌های پذیرش و توجه به لحظه حال: فرد باید یاد بگیرد که بدون قضاوت، با احساسات خود روبه‌رو شود. تمرینات "مراقبه و توجه به لحظه حال" (Mindfulness) می‌تواند به فرد کمک کند تا از تفکر و احساسات منفی عبور کند و در لحظه حاضر بماند.
تمرین مراقبه: فرد باید روزانه چند دقیقه وقت بگذارد تا با تنفس عمیق و تمرکز بر هر لحظه، ذهن خود را آرام کند.
مهارت‌های تنظیم هیجانات: فرد باید تکنیک‌هایی برای مدیریت احساسات شدید مثل خشم، اضطراب یا افسردگی بیاموزد.
تمرینات آرام‌سازی: مانند تمرین تنفس عمیق، کشش عضلات، یا تصورات مثبت که به فرد کمک می‌کند از وضعیت هیجانی خود کنترل بیشتری داشته باشد.
3. درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT)
تمرینات ACT برای ترک مواد مخدر:
پذیرش احساسات: فرد باید یاد بگیرد که به احساسات ناخوشایند خود توجه کند و آن‌ها را بپذیرد، نه اینکه از آن‌ها فرار کند. به عنوان مثال، وقتی فرد احساس اضطراب می‌کند، به جای اینکه به سراغ مصرف مواد برود، باید احساس اضطراب را بدون قضاوت بپذیرد.
تعریف ارزش‌ها: فرد باید به وضوح تعیین کند که چه چیزهایی برایش در زندگی اهمیت دارد (مانند خانواده، شغل، سلامتی) و از این ارزش‌ها به عنوان منبع انگیزش برای ترک مواد استفاده کند.
تمرین تعیین هدف: فرد باید هدف‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت برای خود تعیین کند که با ارزش‌هایش هم‌راستا باشد.
4. مشاوره فردی یا گروهی
مشاوره فردی یا گروهی می‌تواند به فرد کمک کند تا احساسات خود را با یک درمانگر یا دیگر اعضای گروه به اشتراک بگذارد. این روش برای ایجاد احساس پشتیبانی اجتماعی و کاهش احساس تنهایی و انزوای فرد مفید است.
تمرینات در مشاوره گروهی:
اشتراک‌گذاری تجربیات: فرد در جلسات گروهی می‌تواند تجربیات خود را با دیگران به اشتراک بگذارد و از تجربیات دیگران یاد بگیرد.
تعیین اهداف گروهی: اعضای گروه می‌توانند اهداف مشترک برای ترک مواد تعیین کنند و از یکدیگر حمایت کنند.
تمرینات مقابله‌ای گروهی: در گروه، افراد ممکن است تکنیک‌هایی برای مقابله با تمایل به مصرف مواد در شرایط استرس‌زا تمرین کنند، مانند نقش‌آفرینی یا بازی‌های رفتار محور.
5. گروه‌های حمایت از معتادان (NA, AA)
این گروه‌ها به فرد کمک می‌کنند تا با افرادی که مشکلات مشابه دارند، ارتباط برقرار کند و از حمایت‌های جمعی بهره‌مند شود. در این گروه‌ها، افراد با تجربه‌های مشابه، از مشکلات و موفقیت‌های خود می‌گویند.
تمرینات در گروه‌های حمایت:
اعتماد به روند درمان: افراد در گروه‌ها یاد می‌گیرند که اعتراف به مشکل و درخواست کمک یک گام مهم است. در جلسات، فرد می‌تواند مراحل مختلف درمان را شبیه‌سازی کند.
پذیرش مسئولیت: در جلسات AA یا NA، افراد باید مسئولیت ترک خود را بپذیرند و از گروه درخواست کمک کنند تا بتوانند به زندگی سالم‌تری بازگردند.
6. حمایت اجتماعی
حمایت از خانواده و دوستان نیز نقش بسیار مهمی دارد. به طور خاص، خانواده باید یاد بگیرد که چگونه فرد را بدون قضاوت و با حمایت مثبت همراهی کند.
تمرینات برای خانواده:
آموزش به خانواده: خانواده باید اطلاعات کافی در مورد روند درمان و مشکلات فرد داشته باشد تا بتواند به درستی از او حمایت کند.
ایجاد یک محیط حمایتی: محیط خانه باید امن و حمایتی باشد، به طوری که فرد از حمایت خانواده و دوستان خود برای مقابله با اعتیاد استفاده کند.
جمع‌بندی
درمان برای فردی که اپیوم مصرف می‌کند، نیازمند ترکیب چندین رویکرد است. درمان‌های شناختی-رفتاری، دیالکتیکال و مبتنی بر پذیرش و تعهد به فرد کمک می‌کنند تا نه تنها با مواد مخدر، بلکه با احساسات و رفتارهای خود مقابله کند. تمرینات مختلف مانند مدیریت اضطراب، پذیرش احساسات و تعیین اهداف ارزشمند می‌توانند کمک زیادی در مسیر درمان داشته باشند.
نوشته های اخیر
