درمان‌های روانشناختی و رفتاری می‌توانند نقش بسیار مهمی در ترک تریاک ایفا کنند. برخی از این روش‌ها عبارتند از:
روان‌درمانی شناختی-رفتاری (CBT): در این نوع درمان، فرد یاد می‌گیرد که چگونه افکار، احساسات و رفتارهای منفی خود را شناسایی کرده و آن‌ها را تغییر دهد. این روش به فرد کمک می‌کند تا با شرایط استرس‌زا و عوامل محرک مصرف مواد مقابله کند.
گروه‌درمانی: در گروه‌درمانی، افراد می‌توانند تجربیات خود را با دیگران به اشتراک بگذارند و از حمایت گروهی بهره‌مند شوند.
درمان‌های مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT): این روش به فرد کمک می‌کند تا با احساسات و افکار خود کنار بیاید و با پذیرش آن‌ها، از بازگشت به مصرف مواد جلوگیری کند.
3. مدیریت انگیزه
تقویت انگیزه برای ترک: این روش بر شناسایی و تقویت دلایل فرد برای ترک اعتیاد تأکید دارد. این کار می‌تواند شامل ایجاد اهداف مثبت و تشویق فرد به انجام اقدامات مثبت برای تغییر رفتارهای خود باشد.
4. مداخلات اجتماعی و حمایتی
حمایت از خانواده: آموزش خانواده‌ها و ایجاد حمایت اجتماعی برای فرد معتاد می‌تواند به موفقیت درمان کمک کند. خانواده‌ها نقش کلیدی در فرآیند بهبودی دارند.
برنامه‌های حمایتی پس از درمان: این برنامه‌ها شامل گروه‌های حمایت، مشاوره پس از درمان و پیگیری‌های مستمر برای جلوگیری از بازگشت به مصرف هستند.
5. سم‌زدایی (Detoxification)
سم‌زدایی از بدن برای بسیاری از افراد معتاد به تریاک مرحله اول درمان است. این فرآیند معمولاً تحت نظر پزشک و در یک محیط پزشکی انجام می‌شود تا علائم ترک به‌طور ایمن مدیریت شوند. سم‌زدایی تنها نخستین مرحله از فرآیند درمان است و برای جلوگیری از بازگشت به مصرف نیاز به مراحل درمانی بعدی وجود دارد.
6. آموزش مهارت‌های زندگی و مقابله با استرس
آموزش مهارت‌های مقابله‌ای به فرد کمک می‌کند تا استرس و اضطراب خود را مدیریت کند و به‌جای استفاده از مواد مخدر، از روش‌های سالم‌تر برای مقابله با مشکلات استفاده کند.
7. تکنیک‌های جایگزین
برخی از درمان‌های مکمل مانند طب سوزنی یا یوگا می‌توانند به کاهش علائم ترک کمک کرده و فرد را در فرآیند بهبودی یاری کنند.
در نهایت، درمان اعتیاد به تریاک باید فردی و جامع باشد، یعنی متناسب با نیازهای خاص فرد و شرایط روانی، اجتماعی و پزشکی او تنظیم شود. در این مسیر، همکاری با متخصصان و درمانگران مجرب برای موفقیت در ترک اعتیاد ضروری است.
